Technologia uprawy:
Stanowisko wybrane pod uprawę rzepaku powinno cechować się względnie żyzną, zasobną w wodę glebą kompleksu pszennego lub żytniego bardzo dobrego i dobrego.
Najlepszymi przedplonami są gatunki wcześnie schodzące z pola, pozostawiające w glebie dużą ilość substancji organicznej.
Nawożenie:
Jesienne nawożenie można ograniczyć do zasilenia gleby w ok. 34 kg N, 50-70 kg P2O5 i 120-140 kg K2O na 1 ha.
Ważnym źródłem azotu jest azot mineralny gleby, dostępny wczesną wiosną w warstwie 90 cm. Wykonanie analizy zasobności gleby w azot pozwala na ustalenie właściwej dawki nawożenia uzupełniającego z nawozów mineralnych.
Wiosenna dawka azotu stosowana w dwóch równych dawkach (wczesną wiosną po ruszeniu wegetacji i w okresie pąkowania) wynosi łącznie, w zależności od kondycji roślin i przewidywanego plonu, od 120 do 160 kg N/ha.
Należy również pamiętać o dostarczeniu odpowiedniej ilości siarki (ok. 40-50 kg) i boru, niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin. Główną dawkę siarki należy stosować wiosną.
Obornik w ilości 200-300 dt/ha wskazany jest tylko po wcześnie schodzących z pola przedplonach. W przypadkach, kiedy nie jest to możliwe, lepiej jest uprawiać rzepak wyłącznie na nawozach mineralnych, obornik bowiem opóźnia naturalne osiadanie gleby, a w warunkach suszy pogłębia deficyt wilgoci.
Siew:
Najtańszym i decydującym o plonie rzepaku środkiem produkcji są kwalifikowane i dobrze zaprawione nasiona. Są najważniejszym elementem wpływającym na zdrowotność roślin przed zimą.
Biologia rzepaku nie pozwala na kilkukrotne odnawianie materiału siewnego we własnym gospodarstwie, nawet odmian populacyjnych, ze względu na łatwość przepylenia innymi roślinami krzyżowymi.
Siewy należy wykonać w dobrze przygotowaną glebę, w zależności od rejonu kraju od 10 (rejon północno-wschodni) do 25 sierpnia.
Nie m odmian w pełni tolerancyjnych na opóźniony siew. Nawet w najkorzystniejszej klimatycznie strefie siewy opóźnione powodują dużą (ok. 50 kg dziennie) obniżkę plonu i mogą być przyczyną przemarzania plantacji, pogorszenia zaolejenia surowca, a tym samym zmniejszenia plonu tłuszczu z hektara.
Siew rzepaku w optymalnym terminie nie może być zbyt gęsty. W technologiach intensywnych powinno to być ok. 40-50 roślin/m2 dla odmian mieszańcowych oraz 50-60 roślin/m2 dla odmian populacyjnych. Siewy gęste powodują, że rośliny są zbyt wyrośnięte, słabsze, co sprzyja porażeniu przez choroby i tym samym pogarszają zimotrwałość. Ponadto rzepak siany gęsto ma większą tendencję do wylegania.
Pielęgnacja:
W uprawie rzepaku ozimego bardzo istotnym czynnikiem jest zwalczanie chwastów. Z bogatej oferty herbicydów należy wybrać te, które pozwalają utrzymać niski poziom zachwaszczenia już jesienią, np. Butisan Star (aplikacja bezpośrednio po siewie, 4-7 dni po siewie lub powschodowo w fazie 2-4 liści rzepaku, na chwasty w fazie liścieni do fazy 2 liści).
Rzepak uprawiany po zbożach wymaga także wczesnej, a więc jesiennej eliminacji samosiewów. Efektywność wiosennego zwalczania zachwaszczenia jest z reguły mniejsza. Różnica w plonie wynikająca z samego terminu wykonania zabiegu wynosi 2,5-3,0 dt z ha. Zaniechanie zwalczania chwastów powoduje utratę plonu rzędu 6-8 dt z ha, przy wysoce niekorzystnym wpływie na jakość surowca. Dzieje się tak dlatego, że silny rozwój wegetatywny i generatywny chwastów przypada na czas dojrzewania roślin rzepaku, a więc utraty naturalnej konkurencji wobec chwastów.
Istotnym czynnikiem gwarantującym wysokie plony jest skuteczne zwalczanie szkodników. Straty w plonie nasion na skutek zaniechania stosowania insektycydów wynoszą średnio 1,4-1,8 t i w miarę intensyfikacji produkcji wzrastają.
Wielokrotne stosowanie tych samych substancji aktywnych w insektycydach powoduje zmniejszenie skuteczności zwalczania szkodników (np. słodyszka) w czasie trwania sezonu wegetacyjnego.
Aby uzyskać wysokie i stabilne plony zalecane jest stosowanie trzech zabiegów fungicydami: pierwszy jesienią, drugi wczesną wiosną oraz w momencie opadania pierwszych płatków kwiatowych. Wykonanie oprysku w okresie kwitnienia ochroni dodatkowo plantacje, szczególnie w niekorzystnych, mokrych latach, przed porażeniem roślin takimi chorobami jak zgnilizna twardzikowa, czerń krzyżowych oraz szara pleśń. Zabieg ten wpłynie na wzrost plonu oraz poprawi jakość zebranych nasion.
Zbiór:
Zbiór rzepaku najlepiej dokonać jednoetapowo w fazie pełnej dojrzałości nasion. Bardzo dobre rezultaty daje zastosowanie preparatów przyspieszających i regulujących dojrzewanie. Warto rozważyć stosowanie preparatów sklejających łuszczyny, które pozwalają ograniczyć straty nasion spowodowane ich pękaniem.
Plantacje zachwaszczone, niewyrównane można zbierać dwuetapowo, przy czym cięcie na pokosy należy wykonać, gdy nasiona zaczynają brązowieć (dojrzałość techniczna).
